مدیریت پسماند، معضلی ۵۰ ساله در پایتخت
حدود ۶۵ سال است که مچموعه بازیافت زباله «آرادکوه» با مساحتی یک هزار و ۴۰۰ هکتاری زباله‌های تولیدی تهران را در خود جای می‌دهد و در طی این مدت شهروندان تهرانی مشکلات زیادی را در ارتباط با پسماندها داشته‌اند؛ موضوعی که شاید پس از ۶۵ سال برطرف شود.
به گزارش راهبرد معاصر، حدود 65 سال است که مجتمع پردازش و بازیافت زباله «آرادکوه» با مساحتی یک هزار و 400 هکتاری در ابتدای جاده قدیم تهران ـ قم زباله‌های تولیدی شهر تهران را در خود جای می‌دهد؛ زباله‌هایی که در سال‌های اخیر به چیزی حدود 5 هزار تن در روز رسیده است.
دفن بیش از نیم‌قرنی زباله کلان‌شهری مثل تهران متمرکز در این نقطه از شهر، معضلات محیط زیستی بسیاری را به دنبال داشته است، از سرازیر شدن شیرابه و بوی نامطبوعش تا ایجاد ابر متان که باعث شده سال‌ها سازمان محیط‌زیست و شهرداری در حال رایزنی برای حل این معضل باشند.
جابه‌جایی محل دفن زباله‌ها یکی از راهکارهایی بود که طی سال‌های اخیر از سوی محیط‌زیست به شهرداری تهران پیشنهاد داده شده بود اما با آن موافقت نشد، در ازای آن شهرداری تهران به اجرای یک طرح زباله‌سوز اقدام کرد.
برنامه خرید زباله‌سوز برای تهران نیز از حدود 10 سال پیش مطرح شد و از همان ابتدا هم موافقان و مخالفانی داشت، دستگاه‌هایی که می‌توانند با راندمان بسیار بالا، روزانه حجم قابل‌توجهی از زباله را سوزانده و تبدیل به انرژی برق کنند. به علاوه این دستگاه‌ها قابلیت تصفیه شیرابه‌های مُضر ناشی از پسماند را دارا هستند، شیرابه‌ای که سالهاست محیط‌زیست جنوب استان را آلوده کرده است.
در سفر اخیر شهردار تهران، بازدیدی از یک کارخانه زباله‌سوز انجام شد، و توجه گروه را به خود جلب کرد، نکته جالب دستگاهی که در چین مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفت، کارایی و راندمان بسیار بالای آن بود، به‌طوری‌که در یک روز کاری می‌توانست تا حدود 5000 تُن پسماند را سوزانده و تبدیل به برق کند.
چینی‌ها نیز بعد از این بازدید تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در تهران نشان دادند و برای امضای تفاهم‌نامه هفته گذشته به تهران آمدند و بعد از 10 سال تفاهم‌نامه مشارکت در طراحی، احداث و بهره‌برداری پسماند سوز تهران به امضا رسید.
طبق تفاهم‌نامه‌ای که نوشته‌شده است، سهم شهرداری تهران در راه‌اندازی این پروژه 30 درصد است، 70 درصد دیگر آن با سرمایه‌گذاری و مشارکت طرف چینی عملیاتی خواهد شد.
آن‌طور که عبدالمطهر محمدخانی؛ سخنگوی شهرداری تهران گفته است: این دستگاه استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای داشته و نسبت به دستگاه زباله‌سوز کنونی آرادکوه مکانیزم متفاوتی دارد، برخلاف زباله‌سوز فعلی تهران که با ظرفیت 200 تن دریافتی در حال فعالیت است، دستگاه مورد تفاهم ظرفیت 6 هزار تن دارد. از سویی دیگر فضای فعلی خط پردازش برای جداسازی زباله تر را دارد، اما دستگاه چینی نیاز به خط پردازش ندارد.
رضا محمدی؛ متولی تنظیف شهر تهران به خبرنگار تسنیم گفت: مشکل دفع زباله و تولید شیرابه در آرادکوه با ساخت این کارخانه زباله‌سوز به‌طور کامل رفع خواهد شد و دیگر مشکلات زباله زنده در شهر وجود نخواهد داشت.
وی با اشاره به ظرفیت 6 هزارتنی زباله‌سوزی این دستگاه افزود: اگر حجم تولید زباله در تهران با اجرای طرح‌های تفکیک از مبدأ کاهش یابد، می‌توانیم زباله‌های شهرهای اطراف تهران را هم بپذیریم.
علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران نیز با اشاره به‌دقت به منافع ملی و ایجاد زمینه همکاری بین ایران و چین، درباره این تفاهم‌نامه اشاره کرده و گفته است: شرکت طرف قرارداد در این کارخانه، از ظرفیت فنّاورانه و سوابق جدی در توسعه فعالیت‌های زیست‌محیطی برخوردار است و امیدواریم این خدمات تکرار و فنّاوری آن به کشور منتقل شود.
آن‌چنان‌که مدیران شهری اعلام کرده‌اند، ارزش اولیه احداث این زباله‌سوز، بیش از 600 میلیون دلار برآورد شده است. البته جزئیات فنی و نحوه تأمین مالی آن بعد از نهایی شدن قرارداد دقیق خواهد شد. همچنین طرف ایرانی سهم 30 درصدی خود را در ابتدای پروژه انجام و البته در سال‌های فعالیت در آن مشارکت خواهد کرد.
براساس برنامه‌ریزی طول زمان خدمت این کارخانه نیز 50 سال عنوان‌شده که در 15 سال ابتدایی، نگهداشت آن توسط طرف چینی انجام خواهد شد./ تسنیم